مسير ديگری در ايران

این مناسبت، به خیلی از سیاستمداران و كارشناسان سیاست خارجی، بحق یك غلیان احساسات تازه از انتقاد به ارمغان آورد كه به سادگی یك رژیم وحشی را با سابقه بدی از نقض حقوق بشر و حمایت از تروریزیم، ببینند.
تنها چند روز قبل، در ۹ژوئیه، ائتلاف مخالفان دمكراتیك ایران، شورای ملی مقاومت ایران، تجمع سالانه خود را در خارج ازپاریس برگزار كرد، دراین اجتماع خواهان تغییر رژیم و توجه به سوء استفاده های مداوم داخلی رژیم شدند. بطور طبیعی، این رویداد با توافق بزرگ حول موضوع اتمی روی هم افتاد كه در صحنه شماری از شخصیت‌های برجسته در حمایت از ائتلاف ودر مخالفت با سیاست‌های سازشكارانه كه در تابستان گذشته به توافق با ایران، طرح جامع اقدام مشترك، منجر شد، پرداختند.
این گرد همایی طیف گسترده ای از سخنرانان، از كشورها و گرایش‌های سیاسی را با هم به ارمغان آورد. جمهوریخواهان از ایالات متحده مانند نیوت كنگریچ و جان بولتون، از دمكرات‌ها از جمله هاواردین و بیل ریچاردسون پیوسته بودند. از شركت كنندگان اروپایی وزیر سابق حقوق بشر فرانسه رامایاد و رئیس سابق كمسیون اروپا، خوزه مانوئل باروسو در این تجمع شركت داشتند در اجتماع تعدادی شك و تردید خود را درمورد توافق اتمی تصریح كردند، درعین حال دیگران بر عدم پیشرفت اصلاحات، با جناحهای دیگر رژیم ایران كه وعده داده شده بود متمركز شدند. قولی كه كمك كرد كه توافق در كشورهای سراسر جهان وعموم مردم خریدار پیدا كند.
بعد از این گردهمایی، رژیم ایران به جامعه جهانی بیشتر نشان داد كه آثاری از اصلاحات وجود ندارد. وزارت خارجه ایران با اظهارات هیستریك، بعضی از كشورها را كه به این گردهمایی هیئت فرستاده اند محكوم كرد، و در عمل، مقامات ایرانی روشن ساخته اند كه آنها مایل یا قادر به تحمل یك گردهمایی مسالمت آمیز حتی در سرزمین خارجی كه بسیار كمتر از داخل جمهوری اسلامی اش هستند نیست.
این اقدام سیاسی و تفسیر آن تماما طرح یك سوال بسیار اساسی را در مورد وضعیت فعلی روابط ایران و غرب، افزایش میدهد؟ انگیزه پشت این سیاست مماشات در رابطه با توافق هسته ای و اجرای آن چیست؟
شاید ساده ترین پاسخ این است كه سیاست گذاران واقعا باور دارند كه توافق، پیشرفت ایران به سمت یك سلاح هسته ای را متوقف خواهد كرد. در عین حال این باور خیلی مشكوك به نظر میرسد، چون بسیاری از انتقادات اخیر بر عدم شفافیت بازرسی آژانس انرژی اتمی بین المللی و بر عدم اطمینان از خط پایه ای دانش هسته ای ایران تاكید كرده اند.
با این حال آنچه مهمتر است این است كه حتی اگر مسئله هسته ای برای بیش از ۱۰سال حل وفصل شده باشد، طرفداران آن مدعی اند كه در واقعیت تغییری ایجاد نشده است و رفتار ایران برای جبران آن در دیگر پهنه ها، بدتر شده است.
این با افزایش میزان اعدامها، در جمهوری اسلامی، همراه با سیل دستگیریهای اخیر هنرمندان، نویسندگان دو ملیتی و به سبب امتناع مداوم تهران از سازش و مصالحه بر سر حمایت از دیكتاتور سوریه، بشار اسد، یا در محدود كردن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نقش شبه نظامیان ایران در مناطق جنگ مانند یمن و عراق، نشان داده شده است.
این عوامل و بسیاری دیگر، كه در ۹ ژوئیه در سخنرانی مریم رجوی رئیس جمهور منتخب شورای ملی مقاومت ایران تماما بر جسته و روشن شد، رد كردن منطق پشت این توافق هسته ای است. این نمیتواند درست باشد كه دولت اوباما و متحدان آن، به قضیه اصلاحات واقعا باور دارند آن‌ها روبه جلو بودن را توجیهی برای توافق هسته ای می‌گذارند.
ابتكارات سیاسی اخیر نشان می‌دهدكه اوباما و رهبران غربی جایگزین دیگری نمی‌بینند. در امتداد آن خطوط، بعضی از طرفداران توافق هسته ای در واقع ادعا كردند كه جهان فقط یك انتخاب معین بین مصالحه و جنگ دارد.
اگر این كیس واقعی بود، اتخاذ یك مصالحه با این توجیه كه از جنگ جلوگیری شود تا حدودی قابل درك میشد، با این حال توجیه گذشته برای مماشات كه توافق هسته ای خودش از روند اصلاحات است گمراه كننده است، و اگر رسانه‌های جهانی بیشتر به گرد همایی، توجه كرده بودند مردم بهتر فهم می‌كردند كه چرا.
برای مصالحه و جنگ یك راه حلی جایگزین وجود دارد. این حمایت از جنبش مقاومت ایران است كه صدای آرمان های دموكراتیك مردم ایران را بیان میكند. پایان دادن به مماشات، حتی اگر یك وظیفه دلهره آور است، بهترین روش عملی خواهد بود، با این حال سیاست گذاران به نظر نمیرسد كه مقاومت ایران را به رسمیت بشناسند و حمایت مردمی آنرا كه در میان مردم بر خوردار است را ببنند، اگر آنها ببینند در موقعیت سیاسی خودشان نیازی به اصلاحات نخواهند داشت.
تحریمهای اقتصادی كه رژیم ایران روی میز مذاكرات آورده است بیشتر او را به لبه سقوط نشانده است. سلب میلیاردها دلار از نیروهای سركوبگر و به‌ویژه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سقوط رژیم را ممكن كرده است و هنوز هم محتمل است. اما آن نیازمنداعتراف و اذعان ایالات متحده و اتحادیه اروپا است كه مماشات با این رژیم وحشی راه رو به جلو نیست. و دست كم تمامیت حاكمیت رژیم مذهبی ایران یك آلتراناتیو صلح دوست، معتبر و دمكراتیك دارد كه در انتظار گشودن بالهایش است.